Od 12 do 14 marca w Szczecinie obradowali rektorzy polskich uczelni medycznych. Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) w głównej mierze poświęcona była trzem zagadnieniom – rozwoju kierunku kosmetologii, dietetyki klinicznej oraz zmianom w procesie ewaluacji uczelni medycznych.
Spotkania rektorów zrzeszonych w KRAUM odbywają się cyklicznie w różnych miastach Polski. Tym razem gospodarzem konferencji był Szczecin i Pomorski Uniwersytet Medyczny. Dwudniowe obrady, w których gościnny udział wzięły Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna, oraz Podsekretarz Staniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Maria Mrówczyńska, dotyczyły wprowadzenia istotnych zmian w dalsze kształcenie specjalistów oraz właściwych rozwiązań dla ewaluacji uczelni medycznych. Rektorzy zrzeszeni w KRAUM zwrócili się ze swoimi spostrzeżeniami do Minister Zdrowia oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
KRAUM to 16 instytucji, która obejmuje zarówno Uniwersytety Medyczne jak i te jednostki uniwersyteckie, które obejmują jednostki nauczające w zakresie m.in. wydziału lekarskiego, wydziałów farmaceutycznych, wydziału lekarsko-dentystycznego, wydziału nauk o zdrowiu. Ideą formacji, która funkcjonuje od 2018 roku, jest stanie na straży zarówno standardów nauczania i wskazywania standardów w zakresie zawodów medycznych, o czym dyskutowaliśmy na dzisiejszych obradach. Jesteśmy na stanowisku, że uczelnie medyczne w swoim obszarze działalności poza dydaktyką i nauką mają jeszcze obszar kliniczny, a zatem z naszego punktu widzenia, jako organów założycielskich szpitale kliniczne, dobro pacjentów i ich bezpieczeństwo jest niezwykle istotne – mówi prof. dr hab.n.med. Wojciech Załuska, przewodniczący KRAUM.

Kosmetologia w rękach specjalistów

Kierunek „Kosmetologia” pojawił się w ofercie uczelni medycznych w odpowiedzi na dynamiczny rozwój tej branży oraz rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości usługi. Jego wprowadzenie miało na celu podniesienie poziomu kształcenia specjalistów i zapewnienie najwyższych standardów świadczenia usług kosmetologicznych. Kierunek ten cieszy się niesłabnącą popularnością i jest realizowany na wielu uczelniach medycznych w Polsce.
Kolejnym krokiem w jego rozwoju jest dalsza profesjonalizacja zarówno w zakresie standardów kształcenia, jak i usług świadczonych w ramach ochrony zdrowia.

Cieszymy się, że jesteśmy partnerem rozmów dla Ministerstw. Decyzje, które zapadają dzisiaj podczas KRAUM są niezwykle istotne i dają odpowiedni kierunek działaniom, które mają służyć ukształtowaniu standardów. Gorącym tematem poruszanym podczas dzisiejszych obrad była kosmetologia i dyskusja o tym, kto tak naprawdę może wykonywać zabiegi. Problem dotyczy wykonywania zabiegów, konkretnie zabiegów medycyny estetycznej. Przygotowaliśmy propozycje, gdzie część z tych procedur dedykowana jest lekarzom oraz lekarzom dentystom, przygotowane zostały we współpracy ze środowiskiem eksperckim i mają na celu jedno – bezpieczeństwo pacjentów. Chodzi tu m.in. o przypadki, gdzie do zabiegu używane są substancje, które są lekami, albo konieczne jest wypisanie recepty i to powinno być wykonane przez lekarzu lub osoby do tego uprawnione. Medycyna estetyczna staje się gałęzią przemysłową, koncertujemy się na tym, aby wszystkie zapisy regulowały ten rynek i nie było sytuacji, w których osoby, które wykonują pewne zabiegi nie ponosiły za nie konsekwencji. Stoimy na straży jakości, jakości nauczania oraz również jakości naszych uniwersyteckich szpitali klinicznych – wyjaśnia prof. dr hab.n.med Leszek Domański, wiceprzewodniczący KRAUM
Podczas Zjazdu KRAUM w Szczecinie przyjęto uchwałę określającą jednolite efekty uczenia się na kierunku kosmetologia (I i II stopnia) oraz katalog procedur medycznych zarezerwowanych wyłącznie dla lekarzy i lekarzy dentystów. Decyzja ta podyktowana jest troską o bezpieczeństwo pacjentów oraz podniesieniem jakości kształcenia.

Procedury medyczne zarezerwowane dla lekarzy

Zgodnie z ustaleniami KRAUM, do procedur, które powinny być wykonywane wyłącznie przez lekarzy lub lekarzy dentystów, należeć powinny:

• Zabiegi iniekcyjne – wolumetria, liftingowanie, modelowanie z użyciem kwasu hialuronowego o różnym stopniu usieciowania.
• Iniekcje śródskórne i podskórne z wykorzystaniem substancji bioaktywnych (m.in. kwasu polimlekowego, hydroksyapatytu wapnia, kaprolaktonu, aminokwasów, kolagenu, biostymulatorów, fibryny, hialuronidazy).
• Iniekcje z użyciem substancji zarejestrowanych jako produkty lecznicze, w tym glikokortykosteroidów, inhibitorów 5-alfa reduktazy, minoksydylu, toksyny botulinowej.
• Zabiegi z zastosowaniem autologicznego tłuszczu.
• Mezoterapia igłowa z zastosowaniem substancji leczniczych (inne metody mezoterapii igłowej dopuszczalne jedynie w określonych przypadkach, np. mikroigłowej, automatycznej z kontrolą głębokości, metodą Nappage w granicach naskórka).
• Zabiegi z zastosowaniem nici liftingujących i regenerujących.
• Zabiegi z użyciem osocza bogatopłytkowego.
• Zabiegi lipolizy iniekcyjnej.
• Zabiegi z wykorzystaniem urządzeń emitujących energię oddziałującą na skórę i jej przydatki, gdy stosowane są w celach leczniczych lub gdy producent zaleca, by użytkownikiem był lekarz.
• Zabiegi dermatochirurgiczne (elektrokoagulacja, technologie plazmatyczne, kriochirurgia, wycięcia chirurgiczne).
• Peelingi chemiczne głębokie.
• Dermabrazja mechaniczna poniżej granicy skórno-naskórkowej.
• Zabiegi z użyciem laserów ablacyjnych CO2.
• Zabiegi wykonywane przy użyciu sprzętu zarejestrowanego jako medyczny, przeznaczonego do stosowania przez lekarzy w celach leczniczych.

Dietetyka na najwyższym poziomie

Podczas Zjazdu KRAUM podjęto również kwestię dietetyki klinicznej. Dzień po oficjalnym otwarciu Ponadregionalnego Ośrodka Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego dla Dzieci w Szczecinie, rektorzy uczelni medycznych przeanalizowali standardy kształcenia w tym zawodzie.

Wczoraj uczestniczyliśmy w otwarciu Ponadregionalnego Ośrodka Żywienia Dojelitowego i Pozajelitowego dla Dzieci, który doskonale wpisuje się w tematy podnoszone podczas KRAUM dotyczące standardów dietetyki, tego jak ma wyglądać kształcenie w zawodzie dietetyka klinicznego, jak mają wyglądać standardy oraz ile czasu należy poświęcić na to, aby stać się wysoko wyspecjalizowanym dietetykiem. Efektem naszych rozmów są propozycje standardów, które przedstawiamy w Ministerstwie – dodaje prof. Leszek Domański.
Obserwacja obecnych trendów wskazuje na coraz większą liczbę samozwańczych ekspertów, którzy nie posiadają elementarnej wiedzy z zakresu dietetyki klinicznej. Dlatego konieczne jest wprowadzenie regulacji określających zasady wykonywania zawodu dietetyka oraz standardy kształcenia na tym kierunku.
KRAUM powołał komisję ds. kształcenia i regulacji zawodu dietetyka, która opracuje szczegółowe wytyczne, a efekty jej pracy zostaną przedłożone w Ministerstwie.

Ewaluacja uczelni medycznych

KRAUM postuluje o zmiany w systemie ewaluacji polskich uczelni medycznych. Zdaniem rektorów ocena działalności uczelni za lata 2022–2025 powinna być przeprowadzona według wcześniejszych zasad, które przewidywały odrębne kryteria dla instytutów badawczych i uczelni akademickich.
Obecny system oceny łączy w jednej kategorii instytucje o odmiennym modelu pracy, co – według KRAUM – prowadzi do zniekształcenia wyników. Dotyczy to zwłaszcza nauk medycznych, gdzie pracownicy uczelni łączą obowiązki naukowe, dydaktyczne oraz medyczne w placówkach ochrony zdrowia.

Nowe zasady ewaluacji

Obecnie jesteśmy w trakcie niezwykle ważnych wydarzeń, które dotyczą zarówno organizacji i rozwoju naszych jednostek w ramach Krajowego Planu Odbudowy bardzo uaktywniliśmy się również w kształcie nowej ewaluacji jednostek uniwersyteckich z akcentacją tego, aby nasze uczelnie były inaczej traktowane w stosunku do instytutów badawczych, z pełnym zrozumieniem głębokich zmian ewaluacji, która nie służy w tym kształcie, w którym obecnie działa. W tej materii jesteśmy w stałym kontakcie z Ministerstwem Zdrowia jak i Ministrem Nauk i Szkolnictwa Wyższego, którym chcemy
dzisiaj zaproponować nasz udział w zakresie grup eksperckich do zmiany oblicza polskiej ewaluacji – dodaje prof. Załuska.
KRAUM proponuje, aby w przyszłości (ewaluacja 2026–2029) wprowadzono nowe zasady oceniania działalności naukowej. Postuluje opracowanie odrębnych kryteriów dla poszczególnych dziedzin nauki, uwzględniając specyfikę badań w naukach medycznych i naukach o zdrowiu.
Dzięki takiemu rozwiązaniu ocena badań naukowych i dorobku jednostek akademickich będzie bardziej sprawiedliwa. Ostateczny kształt nowych zasad ewaluacji zostanie określony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

KRAUM – Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych

Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) to organ zrzeszający rektorów uczelni medycznych w Polsce. Celem KRAUM jest współpraca w zakresie kształcenia, nauki i organizacji systemu ochrony zdrowia, a także opiniowanie i inicjowanie zmian legislacyjnych dotyczących szkolnictwa wyższego oraz zawodów medycznych.
KRAUM aktywnie działa na rzecz podnoszenia jakości kształcenia medycznego, standaryzacji programów nauczania oraz wprowadzania rozwiązań zapewniających najwyższe standardy w ochronie zdrowia.

Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych postuluje zmiany w systemie oceny szkół wyższych – w trosce o jakość polskiej nauki

Obecny system ewaluacji uczelni medycznych wymaga korekty – to główny wniosek z debaty Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM), zorganizowanej przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu 27 lutego br. Rektorzy postulują m.in. odrębną ocenę instytutów badawczych oraz uczelni, a także zwiększenie liczby publikacji o najwyższej punktacji, które będzie można włączyć do oceny.

Stanowisko KRAUM zostanie przekazane ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego.

Ewaluacja to proces oceny działalności badawczej jednostek naukowych, który ma kluczowe znaczenie m.in. dla ich finansowania. Obecny system, wprowadzony w 2018 r., budzi kontrowersje w całym środowisku naukowym. Także ze strony obecnego kierownictwa Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego płyną zapowiedzi konieczności modyfikacji.

– Zabieramy głos jako uczelnie medyczne, bo mamy swoją specyfikę – mówi prof. Agnieszka Hałoń, prorektor ds. rozwoju kadry akademickiej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. – O naszej odrębności stanowi fakt, że jesteśmy jednostkami badawczo-dydaktycznymi, których pracownicy jednocześnie pracują w sferze klinicznej, świadcząc usługi lecznicze w ramach uniwersyteckich szpitali klinicznych. Uwzględniając wszelkie różnice, generalnie nasza ocena ewaluacji dotyczy wielu niekorzystnych praktyk, jakie zaistniały w obowiązującym systemie. Opiera się on na algorytmie, który w naszej ocenie w kilku punktach wymaga korekty.

W czołówce długiej listy zastrzeżeń znajduje się problem tzw. slotów, czyli sposobu punktowania dorobku naukowego.

– W tym systemie bardziej opłaca się publikować dużo, ponieważ liczy się ilość, a nie jakość – wyjaśnia prorektor ds. nauki UMW prof. Piotr Dzięgiel. – W sposób oczywisty konsekwencją musi być obniżenie jakości zarówno publikacji, jak i samych badań naukowych. W skali kraju dochodzi do takich nieprawidłowości, jak np. korzystanie z usług tzw. „fabryk” publikacji, gdzie kupuje się prace bez prowadzenia działalności naukowej. Dlatego postulujemy taki sposób oceny, w którym promowane będą publikacje najwyższej jakości.

Zastrzeżenia, środowiska medycznych szkół wyższych budzi także taka konstrukcja systemu, na której tracą uczelnie, których pracownicy obok nauki realizują także działania dydaktyczne i kliniczne. Oceniani są jednak wyłącznie w jednym z tych obszarów. Prowadzi to do nieuzasadnionych ruchów kadrowych w niektórych jednostkach, czyli przesuwania pracowników z etatów badawczo-dydaktycznych na dydaktyczne tylko na potrzeby ewaluacji. 

Obecny etap ewaluacji znajduje się na ostatniej prostej – obejmuje bowiem lata 2022-2025.

– Jako realiści proponujemy zmiany możliwe do wprowadzenia na etapie, na którym się znajdujemy. Nie znowelizujemy ustawy, ale na poziomie rozporządzenia istnieje możliwość wdrożenia uzgodnionych zapisów, które nie zakłócą całego procesu – dodaje prof. Piotr Dzięgiel. – Z tego powodu np. rekomendujemy pozostawienie bez zmian aktualnej listy czasopism. Budzi ona wiele wątpliwości, ale zmiana reguł gry w trakcie jej trwania będzie jeszcze gorsza. Nasze środowisko ma jednak pomysły, jak zmodyfikować kolejną ewaluację, po to by przyczyniła się do rzeczywistego rozwoju polskiej nauki i wzmocnienia jej pozycji w świecie. 

– Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu po raz kolejny był miejscem strategicznej dla naszego środowiska dyskusji. KRAUM właśnie we Wrocławiu rozpoczął debatę o jakości kształcenia w zawodach medycznych – podkreśla rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu prof. Piotr Ponikowski. – To spotkanie zaowocowało konkretnymi rekomendacjami i zmianą standardów. Cieszę się, że także we Wrocławiu odbyła się debata na temat. Nie wykluczam, że w przyszłości będzie to cykliczna dyskusja o pozycji polskiej nauki i jej kształcie. Nasze środowisko jej potrzebuje. Siła tego spotkania polega właśnie na sile środowiska. Wypracowujemy wspólne stanowisko. I jako środowisko jednym, mocnym i projakościowym głosem będziemy mówić – dodaje rektor Ponikowski.