Posiedzenia KRAUM, 12.10.2023
Szanowni Państwo,
uprzejmie informujemy, że najbliższe posiedzenie KRAUM odbędzie się 12 października 2023 r. w Lidzbarku Warmińskim. Organizatorem obrad jest Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Kształcenie kadr medycznych – zderzenie perspektyw i oczekiwań
Ponad 5 tysięcy uczestników wzięło udział w XXXII Forum Ekonomicznym odbywającym się w dniach 5-7 września br. w Karpaczu pod hasłem Nowe wartości Starego Kontynentu – Europa u progu zmian. Rozmowom dotyczącym bezpieczeństwa, perspektyw rozwoju gospodarczego i przezwyciężania kryzysów towarzyszyła dyskusja dotycząca kształcenia na kierunkach medycznych i przygotowania przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu.
Pierwszego dnia obrad prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) wziął udział w debacie organizowanej przez redakcję TVN24 BIS. Rozmowa dotyczyła m.in. problemów z jakimi obecnie mierzą się uczelnie wyższe i wyzwań czekających je u progu nowego roku akademickiego, a także miejsca polskiej nauki na świecie. Podkreślono wpływ niżu demograficznego, inflacji i niewystarczającego finansowania, pozwalającego na efektywne i nowoczesne kształcenie, jak również potrzebę budowania dialogu międzypokoleniowego, który zdaniem ekspertów jest jedną z fundamentalnych potrzeb młodych ludzi. Zapis rozmowy dostępny jest na kanale TVN24.
O komunikacji medycznej w teorii i praktyce
Z myślą o studentach kierunków medycznych 6 września zorganizowano warsztat pt. Komunikacja medyczna. Między teorią i praktyką. Spotkanie poprowadziła Małgorzata Zadorożna, dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych w Ministerstwie Zdrowia. Istotny był także udział studentów GUMed – Julii Lenkiewicz i Marcina Trzcińskiego, członków Studenckiego Koła Naukowego Komunikacji Medycznej, którzy szerokiemu gronu przybliżyli wyniki badania dotyczącego samooceny i potrzeb edukacyjnych w zakresie przekazywania niekorzystnych wiadomości. Objęto nim 321 studentek i studentów z 14 uczelni medycznych, którzy odpowiedzieli m.in. na pytania dotyczące poziomu przygotowania do niekorzystnej diagnozy i towarzyszącym im emocjom, wśród których dominowały strach, smutek i stres (odpowiednio 66%, 36% i 36%). Ponadto omówili realizowany w macierzystej Uczelni projekt rozwoju kompetencji komunikacyjnych, skierowany do studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego zatytułowany Med-Kom – “Komunikacja w medycynie”.
– Celem inicjatywy jest podniesienie kompetencji komunikacyjnych, rozwijanie inteligencji emocjonalnej oraz odporności na stres poprzez zajęcia praktyczne prowadzone są przez doświadczonych trenerów. Część warsztatów prowadzona jest z udziałem wykwalifikowanych aktorów, którzy wcielają się w role pacjentów, co pozwoliło nam lepiej zrozumieć perspektywę chorego i jego rodziny – wyjaśnił Marcin Trzciński z SKN Komunikacji Medycznej GUMed.
Koło Naukowe działa przy Pracowni Komunikacji Medycznej, a jego opiekunem jest dr Krzysztof Sobczak, adiunkt w Zakładzie Socjologii Medycyny i Patologii Społecznej GUMed. Więcej informacji na temat ich aktywności można znaleźć na stronie jednostki i facebookowym profilu.
Ilość a jakość. Panel KRAUM
Ostatni dzień obrad dotyczył obszarów szczególnie dla nas istotnych – kształcenia przed- i podyplomowego. O wyzwaniach w edukacji medycznej rozmawialiśmy wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia podczas panelu KRAUM, w którym udział wzięła liczna reprezentacja studentów GUMed. Pierwszy z nich zatytułowany był Kształcenie w zawodach medycznych – perspektywa i wyzwania. Rekomendacje KRAUM. W rozmowie moderowanej przez Krzysztofa Jakubiaka, redaktora naczelnego mZdrowie.pl uczestniczyli: wiceminister zdrowia Piotr Bromber, rektor GUMed prof. Marcin Gruchała, przewodniczący KRAUM, prof. Agnieszka Zimmermann, prorektor ds. jakości kształcenia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. Agnieszka Piwowar, prorektor ds. studentów i dydaktyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Katarzyna Siekaniec, prezydent wrocławskiego oddziału Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA-Poland.
Punktem wyjścia do rozmowy o budowaniu przyszłych kadr dla systemu opieki zdrowotnej, były ogłoszone w czerwcu rekomendacje KRAUM. Zdaniem ich autorów zalecenia zmieniają punkt ciężkości z tradycyjnej nauki pamięciowej na metody angażujące, wykorzystujące narzędzia ułatwiające zdobycie umiejętności kreatywnego rozwiązywania problemów oraz uwzględniające wagę właściwej komunikacji z pacjentem i jego rodziną, a także z członkami zespołu terapeutycznego.
– Znajdujemy się w czasie, w którym pojawiają się nowe wyzwania. Z jednej strony pilnie potrzebujemy nowych kadr medycznych i tego nikt z nas nie neguje, z drugiej zaś dynamicznie rozwija się świat, a wraz z nim medycyna, pojawiają się nowe narzędzia informatyczne, wkracza sztuczna inteligencja. Następuje zalew informacji, w którym my i nasi studenci musimy się odnaleźć – podkreślił rektor GUMed prof. Marcin Gruchała. – Kształcenie medyczne było przez wiele lat bardzo konserwatywne, oparte o niemal XIX-wieczny kanon: zapamiętać, odtworzyć na egzaminie i wszystko mieć w głowie, bo w nocy obudzony do pacjenta, musisz wiedzieć, co robić. Dzisiaj nie jest możliwe pchanie do głowy całej wiedzy medycznej. Stąd próba stworzenia rekomendacji uwzględniających to, co jest najważniejsze w kształceniu kadry medycznej, kto to powinien robić, w jaki sposób i w jakim środowisku powinniśmy uczyć.
Przewodniczący KRAUM dodał, że jednym z największych wyzwań, z którymi obecnie mierzą się uczelnie, jest niski poziom wynagrodzeń nauczycieli akademickich, co stwarza realne zagrożenie dla zapewnienia kadry dydaktycznej.
Jak wyjaśniła prof. Zimmermann, kierująca zespołem opracowującym rekomendacje, w dokumencie wskazano trzy obszary kluczowe dla jak najlepszego przygotowania absolwentów, zapewnie¬nia optymalnej, bezpiecznej opieki zdrowotnej oferowanej przez nich pacjentom i dla rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce.
– Przede wszystkim jest to obszar kompetencji, które zdobywają studenci, następnie część dotycząca metodyki, bardziej zwrócona w stronę kadry dydaktycznej. Trzecia część dotyczy środowiska kształcenia, i to zarówno z punktu widzenia studentów, ich potrzeb, jak i kadry – wyliczyła prof. Agnieszka Zimmermann, prorektor ds. jakości kształcenia GUMed. – W obszarze kompetencji wszyscy dostrzegamy bardzo dużą potrzebę przełożenia nacisku z wiedzy w stronę upraktycznienia studiów. Tak samo ważne są zajęcia w centrach symulacji, które przygotowują do pracy klinicznej, jak sama praca z pacjentem.
Jak dodała Prorektor GUMed, kontrowersje budzi zapis głoszący, że zajęcia praktyczne powinny odbywać się w szpitalach klinicznych, czyli w środowisku, w którym kadra akademicka prowadzi badania i jednocześnie leczy pacjentów, a uczelnie mają pełny nadzór nad jakością prowadzonego kształcenia.
– W rekomendacjach wskazujemy potrzebę włączania studentów w pracę na oddziałach szpitalnych już na etapie studiów, np. w charakterze asystenta lekarza, jak to odbywa się w UCK w Gdańsku – dodała prof. Zimmermann. – Ważne jest, byśmy przeszli od dydaktyki przyzwyczajeń i przenieśli się do świata dydaktyki opartej na dowodach.
Reprezentujący resort zdrowia wiceminister Piotr Bromber odniósł się do kwestii powszechnego otwierania kierunków lekarskich przez uczelnie niemedyczne.
– Gdybym miał mówić o dynamice akcesu nowych uczelni, wydaje mi się, że mamy za sobą szczyt tego procesu – stwierdził wiceminister Piotr Bromber. – Nadrzędne jest zwiększenie liczby osób wykonujących zawody medyczne, liczba uczelni jest tu następstwem celu. A cel to łatwy dostęp pacjenta do lekarza, zależny od liczby personelu medycznego.
Jako przykład rozwiązania pozwalającego na zwiększanie liczby przyjmowanych studentów przy zachowaniu wysokiej jakości kształcenia zaproponowano otwieranie filii przez uczelnie medyczne. O doświadczeniu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu opowiedziała prorektor uczelni prof. Agnieszka Piwowar.
– Uniwersytety medyczne z dużym doświadczeniem mają największą legitymację do rozwijania kształcenia w odpowiedzialnych zawodach medycznych. Decyzja o utworzeniu filii to nie był pomysł chwili. Poprzedziły ją szczegółowe badania, konsultacje i analizy otoczenia społeczno-ekonomicznego – podkreśliła prorektor prof. Agnieszka Piwowar. – Z rejonu Wałbrzycha mamy bardzo wielu kandydatów, była to więc odpowiedź na potrzeby młodych ludzi. Wyjście do mniejszych miejscowości, gdzie również są znakomici nauczyciele i szpitale, w których pracują nasi dydaktycy, to dla studentów szansa na podjęcie nauki w najbliższym otoczeniu.
O wykorzystaniu symulatorów i chirurgii robotowej w ustawicznym kształceniu medyków, komplementarności zawodów medycznych w udzielaniu świadczeń zdrowotnych i rola liderów w kształtowaniu współczesnych kadr medycznych dyskutowano podczas panelu Nowoczesne kształcenie podyplomowe medyków szansą rozwoju technologii medycznych. W rozmowach udział wzięli: wiceminister zdrowia Piotr Bromber, prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed, przewodniczący KRAUM oraz reprezentujący Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego prof. Piotr Kryst, prof. Jarosław Pinkas i moderujący spotkanie prof. Ryszard Gellert, dyrektor CMKP.
W sesji zatytułowanej Jakość w ochronie zdrowia – nowa perspektywa wiceminister zdrowia Piotr Bromber, prof. Marcin Gruchała, Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku Jakub Kraszewski i prezes zarządu Fundacji MY PACJENCI Magdalena Kołodziej dyskutowali o tym, jak zbudować skuteczny system monitorowania jakości w ochronie zdrowia, kto powinien oceniać jakość w ochronie zdrowia oraz jak nagradzać podmioty o najwyższych standardach jakości. Moderatorką spotkania była Katarzyna Pinkosz z redakcji Wprost.
Więcej informacji na temat Forum Ekonomicznego i towarzyszących mu wydarzeń można znaleźć na stronie organizatora.
Fot. Joanna Śliwińska/GUMed, MZ
O wyzwaniach w edukacji medycznej na Forum Ochrony Zdrowia
Pod hasłem Jakość, dostępność, etyka – Europejski wymiar zdrowia odbyło się w dniach 19-20 czerwca 2023 r. w Wąsowie Forum Ochrony Zdrowia. Tematami przewodnimi konferencji było wsparcie w odbudowie systemu ochrony zdrowia Ukrainy oraz kształtowanie wspólnej polityki zakupowej w Europie. Dodatkowo poruszone zostały zagadnienia związane z zarządzaniem i finansowaniem ochrony zdrowia, innowacyjnością leczenia oraz digitalizacją sektora. Dyskusje ekspertów koncentrowały się także wokół kwestii jakości kształcenia na kierunkach medycznych i przygotowania przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu.
Podczas pierwszego Forum Ochrony Zdrowia dużo miejsca poświęcono zagadnieniom dotyczącym edukacji. Tematyka kształcenia kadr medycznych jest kluczowa. Uczestnicy panelu dyskusyjnego Edukacja medyczna – wyzwania zwrócili uwagę na konieczność otwarcia się na rozmowy ze studentami i wsłuchiwania się w ich potrzeby oraz podjęcia działań skłaniających ich do pozostania w kraju. Jak zauważono, wysokość wynagrodzenia nie jest już podstawowym czynnikiem decydującym o chęci migracji.
O wyzwaniach w edukacji medycznej rozmawialiśmy wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia podczas panelu KRAUM i Forum Młodych, w którym udział wzięła reprezentacja studentów GUMed. Pierwszy z nich zatytułowany Kształcenie w zawodach medycznych – dokąd zmierzamy? poświęcony został budowaniu przyszłych kadr dla systemu opieki zdrowotnej, w szczególności ogłoszonym przed tygodniem rekomendacjom Konferencji Rektorów Akademickich Uniwersytetów Medycznych. W dyskusji udział wzięli: prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący KRAUM, prof. Agnieszka Piwowar – prorektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prof. Małgorzata Kotwicka – prorektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, wiceminister zdrowia Piotr Bromber oraz Agata Andrzejczyk – przewodnicząca Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego Parlamentu Studentów i Paweł Czudaj – przewodniczący Rady Uczelnianej Samorządu Studenckiego UMP.
Jak przekonywał prof. Marcin Gruchała, konieczne staje się efektywniejsze kształcenie i nieustanne podnoszenie poziomu edukacji.
– Nasz system kształcenia musi nadążać za rozwojem badań i nowymi rozwiązaniami technologicznymi. Do zmieniającej się rzeczywistości muszą dostosować się również nauczyciele akademiccy – powiedział prof. Gruchała, przewodniczący KRAUM. – Medycyna i nauki medyczne rozwijają się niezwykle dynamicznie. Wiedza bardzo szybko się zmienia: prawie codziennie są publikowane nowe wyniki badań i system kształcenia też musi za tym nadążać. Zmieniają się rekomendacje towarzystw naukowych, zmienia się otoczenie epidemiologiczne, społeczeństwo, struktura wiekowa społeczeństwa, potrzeby zdrowotne, możliwości systemu ochrony zdrowia. Pojawiają się nowe potrzeby, w tym komunikacja między różnymi pokoleniami: młode pokolenie wchodzi do zawodów medycznych, a tak naprawdę klientami systemu ochrony zdrowia są przede wszystkim starsze osoby. Trzeba zaadresować gdzieś tę potrzebę i wyjść jej naprzeciw.
Prof. Agnieszka Piwowar dodała, że celem uczelni medycznych jest wykształcenie nie tylko wysokiej klasy specjalistów, ale także przyszłe pokolenia dydaktyków, którzy swoją wiedzę, potencjał i umiejętności chcieliby przekazywać kolejnym pokoleniom.
– W młodych jest potencjał. W naszej współpracy, którą cały czas utrzymujemy między uczelniami. Myślę, że musimy ją pogłębiać i rozwijać przy pomocy ministerstwa, bo bez tego wspólne dzieło kształcenia kadr medycznych się nie uda – podsumowała prorektor Piwowar.
Rekomendacje obejmują trzy obszary, m.in. metodykę kształcenia. Jak zauważyła prof. Małgorzata Kotwicka wpływa ona bezpośrednio na jakość. Metody kształcenia muszą być przemyślane, wtedy, gdy uruchamiamy kierunek. To także kadra, która przekazuje wiedzę.
– Rozpoczynając od osób, które wkraczają na ścieżkę kariery akademickiej po zasłużonych profesorów, wszyscy nasi dydaktycy powinni wiedzieć, że od ich przekazywania wiedzy zależy część sukcesu edukacyjnego. My pomagamy w przygotowaniu i edukacji w nowoczesnych systemach kształcenia – dodała prof. Kotwicka, prorektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Piotr Bromber po raz kolejny podkreślił, że w jego opinii rekomendacje KRAUM są tożsame z postulatami resortu.
– Nasze cele są zbieżne. Wszyscy chcemy podążać w kierunku profesjonalizacji i poprawy standardów studiów. Budujemy nowe standardy dla pielęgniarstwa, ratownictwa medycznego, farmacji i wielu innych kierunków. Jesteśmy otwarci na dyskusję, potrzebujemy Waszej wiedzy – Was studentów i Was Rektorów – powiedział minister Bromber.
Podczas obrad szczególnie mocno wybrzmiał glos młodego pokolenia, studentek i studentów obecnie kształcących się na kierunkach medycznych, którzy otwarcie prezentowali swoje potrzeby, oczekiwania, jak również dzielili się dobrymi praktykami stosowanymi w uczelniach macierzystych. Wskazywali m.in. na konieczność korzystania z wzorców.
– Chcemy się uczyć i mieć dostęp do pacjentów – podkreśliła Agata Andrzejczyk, przewodnicząca Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego Parlamentu Studentów. – Zależy nam na wprowadzeniu stanowiska asystenta lekarza, dzięki czemu bylibyśmy w stanie nabierać kompetencji już podczas studiów. Chcemy nauczyć się jakości i szerzyć jakość.
I Forum Ochrony Zdrowia zostało zorganizowane pod patronatem ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, natomiast Radzie naukowej przewodniczył prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych.
Fot. Joanna Śliwińska/GUMed, archiwum organizatora
O kształceniu na kierunkach medycznych – KRAUM ogłasza rekomendacje
Zespół specjalistów z uczelni zrzeszonych w Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) opracował rekomendacje mające wspierać planowanie procesu kształcenia na kierunkach medycznych. Dokument stanowi wskazówki odpowiadające na pytania dotyczące prowadzenia efektywnego kształcenia w zawodach medycznych w sposób nowoczesny i w pełni pokrywający potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Rekomendacje KRAUM starają się wskazywać, jak przygotować przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu. Stanowią też przyczynek do trwającej dyskusji o powszechnym otwieraniu kierunków lekarskich przez uczelnie niemedyczne.
Dokument ogłoszono 16 czerwca br. podczas konferencji prasowej zorganizowanej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. W dyskusji udział wzięli: prof. Marcin Gruchała, przewodniczący KRAUM, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Zbigniew Gaciong, wiceminister zdrowia Piotr Bromber, dr hab. Agnieszka Zimmermann, prof. uczelni, koordynatorka zespołu opracowującego rekomendacje, prorektor ds. jakości kształcenia GUMed, dr hab Anna Kołcz, pełnomocnik Rektora ds. jakości kształcenia z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz reprezentujący studentów Paweł Czudaj, przedstawiciel Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego, z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Obecna była także Małgorzata Zadorożna, dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych MZ oraz reprezentanci niemal wszystkich uczelni członkowskich KRAUM.
– Rekomendacje przygotowało 16 uczelni zrzeszony w KRAUM, które mają liczące kilkadziesiąt lat doświadczenie w nauczaniu w zawodach medycznych. To zbiór dobrych praktyk w obszarze jakości kształcenia, odpowiadających na wyzwania nie tylko dynamicznie rozwijającej się wiedzy medycznej czy otoczenia społeczno-gospodarczego, ale także oczekiwań studentów – podkreślił przewodniczący KRAUM prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed. – W naszych zaleceniach mówimy też o środowisku, w jakim studenci powinni być kształceni, w jakim mają możliwość poznania aktualnych metod diagnostycznych i nowoczesnych metod leczenia. Uważamy, że najbardziej naturalnym środowiskiem nauczania są uczelnie akademickie i szpitale kliniczne, które są liderami we wdrażaniu nowych technologii i innowacyjnego podejścia do leczenia, jak również prowadzą wartościowe badania naukowe.
Rekomendacje koncentrują się na trzech obszarach: gwarantowania zdobycia w procesie kształcenia właściwych kompetencji zawodowych, metodyki kształcenia i środowiska nauczania. Jak podkreślają twórcy dokumentu, rolą centralną pracowników ochrony zdrowia jest bycie ekspertem w zakresie swojego zawodu, co oznacza nabycie kluczowych kompetencji w tym wiedzy, umiejętności technicznych, poznawczych i społecznych oraz prezentowanych postaw niezbędnych do pracy w ramach funkcjonującego systemu w sposób zapewniający bezpieczeństwo pacjentów.
– Rekomendacje traktuję jako bardzo ważny głos w dyskusji na temat tego jak edukować. Są zbieżne z dokumentem zawierającym nowe standardy kształcenia w zawodach medycznych, który powstał wspólnie ze środowiskiem akademickim. Nikt nie ma wątpliwości, że ważny jest paradygmat ilościowy, bo od niego zależy dostęp do opieki medycznej. Stąd też znaczący wzrost limitów przyjęć studentów na kierunki lekarskie – mówił wiceminister zdrowia Piotr Bromber. – Rekomendacje to spojrzenie z perspektywy jakości. Ilość i jakość można pogodzić.
Zdaniem KRAUM, każdy absolwent kierunków medycznych winien wykazywać się kompetencjami w zakresie: komunikacji z pacjentami, ich rodzinami oraz współpracownikami, zarządzania i pracy w interdyscyplinarnym zespole złożonym z przedstawicieli wielu zawodów i specjalności, a także wykorzystywania nowoczesnych technologii oraz krytycznej oceny wykorzystania wyników i prowadzenia badań naukowych.
– Rekomendacjami chcemy pomóc wszystkim tym, którzy prowadzą nauczanie na kierunkach lekarskich. Wskazujemy, jakie kryteria powinny zostać spełnione, aby taki kierunek gwarantował odpowiednią jakość kształcenia. Poza tym rekomendacje pomagają, podsuwając pewne rozwiązania dotyczące na przykład form kształcenia, nie tylko opierając się wyłącznie na treściach i regulaminowych ustawowych wymaganiach – dodał prof. Zbigniew Gaciong, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
W kształceniu medycznym niezwykle ważne jest zdobywanie umiejętności klinicznych na odpowiednim poziomie. Studenci odbywają zajęcia praktyczne w szpitalach klinicznych, o wysokim poziomie referencyjności, dla których podmiotem tworzącym jest uczelnia wyższa. Ma zatem realny wpływ na ich funkcjonowanie i może oddziaływać na jakość oferty dydaktycznej realizowanej w szpitalu.
– Proponowaną przez nas nowością jest uwzględnienie w procesie kształcenia nie tylko opinii wystawianych przez nauczyciela akademickiego, ale również ocena studenta przez pacjentów, w warunkach symulowanych i klinicznych, z użyciem wystandaryzowanych narzędzi oceny – dodawała prof. Agnieszka Zimmermann, kierująca pracami zespołu opracowującego rekomendacje.
Jak zaznaczyła prof. Zimmermann, zagwarantowanie wysokiego profesjonalizmu kadry akademickiej i inwestowanie w rozwój jej kompetencji dydaktycznych, a także dostęp do nowoczesnych metod i technik kształcenia, jak również dbałość o rozwój badań w obszarze dydaktyki medycznej i upowszechnianie edukacji opartej na faktach (evidence-based education) wymaga realnego zwiększenia nakładów finansowych na rozwój kadry dydaktycznej.
Rekomendacje powstały z uwzględnieniem opinii wszystkich przedstawicieli środowiska akademickiego, także grona studentów.
– W imieniu studentów dziękuję Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych za włączenie nas w te rozmowy jako pełnoprawnego członka w tak ważnej dyskusji – mówił Paweł Czudaj z Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego. – Rzeczywistość wokół nas zmienia się dynamicznie i niejednokrotnie koledzy i koleżanki z młodszych lat mają zupełnie inne oczekiwania dotyczące kształcenia na kierunkach medycznych niż my mieliśmy. Także same studia nas zmieniają i uczą przede wszystkim wielkiej pokory.
Podczas konferencji zaakcentowano także misyjność zawodów medycznych i wynikającej z niej szczególnych predyspozycji absolwentów tych kierunków. Stają się bowiem przedstawicielami zawodów zaufania publicznego, co sprawia, że powinni charakteryzować się nie tylko odpowiednim poziomem przygotowania merytorycznego, ale także respektowaniem norm etycznych, empatią, zdolnością do zachowania w tajemnicy informacji o pacjencie i wysokim poziomem kultury osobistej. Priorytetem wykonywania zawodu medycznego jest dobro pacjenta, dlatego ważne jest, by kandydaci na studia byli świadomi wagi powołania do jego wykonywania.
Szeroką dyskusję na temat jakości kształcenia w zawodach medycznych podjęto w kwietniu br. podczas organizowanej przez KRAUM konferencji Nowoczesna edukacja medyczna odpowiedzią na potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Spotkanie podsumowała dr hab. Anna Kołcz, pełnomocnik Rektora ds. jakości kształcenia Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, która podkreśliła znaczenie edukacji medycznej, jako elementu kompleksowo obejmującego studentów, dydaktyków, pacjentów, ich rodziny ale również osoby, które pracują zawodowo, poza systemem akademickim, a które realnie mogą być zaangażowane w proces kształcenia np. w warunkach klinicznych.
Przypomniała, że we Wrocławiu dyskusję prowadzili wspólnie: akademicy z różnych ośrodków, wśród nich eksperci z zakresu edukacji medycznej i jakości kształcenia, studenci, przedstawiciele różnych grup zawodowych, przedstawiciele pracowników systemu ochrony zdrowia oraz przedstawiciele mediów.
Dziś wiemy, że edukacja medyczna, powinna się zmieniać, poprzez wdrażanie racjonalnej standaryzacji, zmienności i różnorodności form kształcenia oraz innowacyjności, a proces kształcenia przedstawicieli zawodów medycznych, niemal od początku powinien uwzględniać dobrze rozumianą kulturę pracy zespołu medycznego/terapeutycznego. Zespołu, gdzie każdy ma swoje miejsce, gdzie każdy zna, rozumie i docenia zakres kompetenci osób wchodzących do pracy zespołu, na różnym etapie leczenia pacjenta, gdzie działania się przenikają i uzupełniają, w zależności od realizacji świadczeń – mówiła dr hab. Anna Kołcz. – Właściwie i profesjonalnie koordynowana praca zespołowa, wzmacnia potencjał każdej grupy zawodowej. Tego powinniśmy uczyć: kontekstowego budowania świadomości zdrowotnej poprzez wielowymiarowe działanie zespołów interprofesjonalnych. Takie założenia i możliwości dziś są, a wskazania zostały zawarte w rekomendacjach KRAUM.
Więcej na ten temat można przeczytać na stronie KRAUM https://kraum.org.pl/?p=4493.
fot. Biuro Komunikacji i Promocji WUM
Konferencja prasowa KRAUM, 16.06.2023 r. godz. 11:00, WUM
Ogłoszenie Rekomendacji KRAUM dotyczących kształcenia na kierunkach medycznych
Warszawa, 16 czerwca 2023 r.
W imieniu przewodniczącego KRAUM prof. dr. hab. Marcina Gruchały, rektora Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego zapraszamy na konferencję prasową, podczas której zostaną zaprezentowane szerokiemu gronu Rekomendacje dotyczące kształcenia na kierunkach medycznych.
Konferencja odbędzie się 16 czerwca br. o godz. 11:00 w Centrum Dydaktycznym WUM (aula B, ul. Księcia Trojdena 2a, Warszawa).
W wydarzeniu udział wezmą:
– Piotr Bromber, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
– prof. dr hab. Marcin Gruchała, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
– prof. dr hab. Zbigniew Gaciong, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
– dr hab. Agnieszka Zimmermann, prof. uczelni, koordynatorka zespołu opracowującego rekomendacje, prorektor ds. jakości kształcenia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
– prof. dr hab. Agnieszka Piwowar, prorektor ds. studentów i dydaktyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
– Paweł Czudaj, student Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, przedstawiciel Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego.
Rekomendacje stanowią wskazówki odpowiadające na pytania dotyczące prowadzenia efektywnego kształcenia w zawodach medycznych w sposób nowoczesny i w pełni pokrywający potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Starają się wskazywać, jak przygotować przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu. Opracował je zespół specjalistów w oparciu o wieloletnie doświadczenie uczelni medycznych w kształceniu w odpowiedzialnych zawodach medycznych. Stanowią też przyczynek do trwającej dyskusji o powszechnym otwieraniu kierunków lekarskich przez uczelnie niemedyczne.
I Forum Ochrony Zdrowia, 19-20 czerwca w Wąsowie
Jakość, dostępność, etyka – Europejski wymiar zdrowia to hasło I Forum Ochrony Zdrowia, które odbędzie się w dniach 19-20 czerwca 2023 r. w Wąsowie. Tematami przewodnimi konferencji będzie wsparcie w odbudowie systemu ochrony zdrowia Ukrainy oraz kształtowanie wspólnej polityki zakupowej w Europie. Dodatkowo poruszone zostaną zagadnienia związane z zarządzaniem i finansowaniem ochrony zdrowia, innowacyjnością leczenia oraz digitalizacją sektora. Wydarzenie odbywa się pod patronatem ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, natomiast Radzie naukowej przewodniczy prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych.
Forum Ochrony Zdrowia jest rozszerzeniem dyskusji podejmowanych podczas Forum Ekonomicznego w zakresie ochrony zdrowia. Obecna na każdym Forum Ekonomicznym w Karpaczu zdrowotna ścieżka tematyczna w tym roku po raz pierwszy znajdzie swoje rozwinięcie w oddzielnej konferencji, którą będzie I Forum Ochrony Zdrowia.
– Bardzo się cieszę, że Forum Ochrony Zdrowia staje się samodzielnym wydarzeniem merytorycznym, którego założenia programowe są niezwykle celne i aktualne. Ranga zagadnień zdrowotnych wzrasta, jest to ważny sektor gospodarki, który systematycznie się rozrasta, przede wszystkim poprzez znaczące zwiększanie nakładów. Dlatego dziś zdrowie powinniśmy zacząć analizować również z punktu widzenia gospodarki – mówi minister Adam Niedzielski.
Podczas I Forum Ochrony Zdrowia zaplanowano blisko 20 paneli dyskusyjnych z udziałem międzynarodowych gość. W ramach konferencji odbędzie się panel KRAUM zatytułowany Kształcenie w zawodach medycznych – dokąd zmierzamy?.
– Jako uczelnie medyczne od lat kształcące wysokiej klasy specjalistów w zakresie ochrony zdrowia doceniamy zaproszenie nas do organizacji tego wydarzenia. To niezwykle istotne, aby dyskusji o poprawie jakości systemu towarzyszyła także planowana debata dotycząca efektywnego kształcenia w odpowiedzialnych zawodach medycznych, prowadzonego w sposób nowoczesny i w pełni pokrywający potrzeby zdrowotne społeczeństwa – zaznacza prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed, przewodniczący KRAUM. – Aby rozmowy były maksymalnie efektywne, angażujemy w nie szerokie grono interesariuszy. Obok środowiska akademickiego obecni będą przedstawiciele samorządów zawodów medycznych, organizacji pacjenckich, resortu zdrowia, dyrektorów szpitali, a także studentów, co pozwoli nam spojrzeć na całość procesu także z ich perspektywy.
Wydarzeniami towarzyszącymi podczas konferencji będą: Forum Organizacji Pacjenckich, spotkanie dyrektorów szpitali i POZ z Ministrem Zdrowia oraz Forum Młodych Liderów Ochrony Zdrowia, które jest skierowane do studentów kierunków medycznych oraz młodych naukowców. Zwieńczeniem pierwszego dnia Forum będzie uroczysta Gala, na której zostaną wręczone Nagrody Forum Ochrony Zdrowia.
Formularz rejestracyjny dostępny jest na stronie organizatora.
Obrady KRAUM w Poznaniu
Majowe spotkanie Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych odbyło się 25 maja 2023 r. w sercu Wielkopolski. Jego gospodarzem był prof. Andrzej Tykarski, rektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Posiedzenie rozpoczęło podsumowanie konferencji „Nowoczesna edukacja medyczna odpowiedzią na potrzeby zdrowotne społeczeństwa” odbywającej się 21 kwietnia 2023 r. we Wrocławiu. Jak podkreślili prof. Piotr Ponikowski i prof. Agnieszka Piwowar, w wydarzeniu udział wzięło ponad 300 uczestników. Wieloaspektowa dyskusja wokół jakości kształcenia na kierunkach medycznych pozwoliła szerokiemu gronu dostrzec wagę tego problemu, a uczelnie zastymulować do dalszej pracy nad opracowaniem rekomendacji i spisem dobrych praktyk. Rekomendacje KRAUM dotyczące kształcenia na kierunkach medycznych omówiła prof. Agnieszka Zimmermann, przewodnicząca zespołu, prorektor ds. jakości kształcenia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Rekomendacje opracowane KRAUM stanowią wskazówki odpowiadające na pytania dotyczące prowadzenia efektywnego kształcenie w zawodach medycznych w sposób nowoczesny i w pełni pokrywający potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Starają się wskazywać, jak przygotować przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu – zaznaczyła prof. Zimmermann.
Wśród poruszanych tematów nie zabrakło również dyskusji nt. funkcjonowania Komisji Bioetycznych w świetle nowych regulacji prawnych, co szczegółowo omówił prof. Marek Droździk z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. Natomiast postępy w ubieganiu się o akredytacje NCFMEA i WFMEA przybliżyli zgromadzonym prof. Kamil Torres z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i prof. Janusz Moryś z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji ds. Jakości Kształcenia na Kierunku Lekarskim.
W obradach KRAUM udział wzięli także zaproszeni goście: Małgorzata Zadorożna, dyrektor Departament Rozwoju Kadr Medycznych MZ oraz Marcin Czaja, dyrektor Departament Szkolnictwa Wyższego MEiN, z którymi dyskutowano m.in. na temat nowego standardu kształcenia na kierunku lekarskim oraz projektu poselskiego obniżającego wymogi dla uczelni, które chcą kształcić przyszłych lekarzy. Obecna była także sekretarz Polskiej Komisji Akredytacyjnej prof. Maria Próchnicka i Rafał Staszewski, wiceprezes Agencji Badań Medycznych, z którym dyskutowano m.in. kwestie związane z Naczelną Komisją Bioetyczną.
Kolejne obrady KRAUM odbędą się w październiku w Olsztynie.
Fot. Mirosław Baryga
Komunikat – posiedzenie KRAUM, 25.05.2023
W dniu 25 maja br. odbędzie się kolejne posiedzenie KRAUM. Organizatorem posiedzenia jest Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Rozmawiali o jakości kształcenia w zawodach medycznych
Kto będzie nas leczył? Jak przygotować pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu? W jakie najistotniejsze kompetencje muszą być wyposażeni? Jak zbalansować potrzeby ilościowe i jakościowe? Odpowiedzi na te pytania szukali uczestnicy konferencji Nowoczesna edukacja medyczna odpowiedzią na potrzeby zdrowotne społeczeństw, która odbyła się 21 kwietnia 2023 r. we Wrocławiu. Obrady zorganizowała Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) pod przewodnictwem prof. Marcina Gruchały, rektora Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
W wydarzeniu uczestniczyło ponad 300 osób. Obecni byli reprezentujący resort zdrowia i nauki wiceministrowie Piotr Bromber i Wojciech Murdzek, jak również przedstawiciele Polskiej Komisji Akredytacyjnej, samorządów zawodowych, środowisk studentów i doktorantów oraz nauczyciele akademiccy, dziekani i prodziekani odpowiedzialni za dydaktykę i jakość kształcenia. Gospodarzem konferencji był Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu na czele z rektorem prof. Piotrem Ponikowskim.
– Jesteśmy w bardzo ważnym momencie dla przyszłości systemu ochrony zdrowia w Polsce. Docenienie standaryzacji kształcenia jest istotne zwłaszcza obecnie, gdy uruchamiamy kształcenie lekarzy na bardzo wielu uczelniach, które do tej pory tego nie robiły – podkreślił prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed, przewodniczący KRAUM. – Chodzi o czuwanie systemowe nad zapewnieniem jakości kształcenia, aby absolwenci kierunków medycznych, przyszli lekarze, pielęgniarki, ratownicy czy analitycy medyczni, opuszczając mury uczelni, reprezentowali odpowiednio wysoki poziom wiedzy i umiejętności. Osoby te muszą legitymować się ugruntowaną wiedzą medyczną, odpowiadającą przyjętym standardom kształcenia, by byli odpowiednio przygotowani do wykonywania odpowiedzialnego zawodu.
Rektorzy uczelni zrzeszonych w KRAUM dostrzegają problem deficytu kadr medycznych i wynikającą z tego konieczność zwiększenia kształcenia w tym zakresie. Od kilku lat systematycznie rośnie liczba studentów przyjmowanych na uczelnie medyczne. Jednocześnie, uruchomieniem kierunku lekarskiego zainteresowanych jest coraz więcej uczelni niemedycznych, w tym również zawodowych. W związku z tym, pojawiają się obawy o jakość kształcenia w takich miejscach. Przewodniczący KRAUM pokreślił, że trzeba nie tylko kształcić więcej kadry medycznej, ale także zabiegać o najwyższą jakość tej edukacji – przede wszystkim w trosce o pacjenta. Prorektor ds. studentów i dydaktyki UMW prof. Agnieszka Piwowar zaapelowała, by tworząc przyszłość zawodów medycznych, wypracować najlepsze z możliwych rozwiązania, natomiast wiceminister edukacji i nauki Wojciech Murdzek zapewnił, że kwestia nowych standardów kształcenia w zawodach medycznych jest priorytetowa, a jednocześnie niezwykle trudna. To proces wieloletni, obliczony na kilkanaście lat.
Zdaniem rektorów uczelni medycznych, szkoły wyższe, które prowadzą kierunek lekarski, powinny dawać studentowi możliwość poruszania się w środowisku, w którym powstaje wiedza medyczna i korzystania z odpowiedniej infrastruktury laboratoryjnej i szpitalnej. W tym celu zespół pod przewodnictwem dr hab. Agnieszki Zimmermann, prof. uczelni, prorektor ds. jakości kształcenia GUMed opracowuje rekomendacje i przygotowuje listę dobrych praktyk, które pozwolą na wdrożenie odpowiednich działań dla zapewnienia jakości procesów kształcenia na kierunkach medycznych.
Zdaniem obecnego na konferencji KRAUM wiceministra zdrowia Piotra Brombera, ilość nie musi stać w sprzeczności z jakością i taka też jest intencja zmian, przygotowywanych przez resort zdrowia wspólnie z resortem edukacji i nauki. Na razie w projekcie rozporządzenia dotyczą one standardów kształcenia na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym, ale obejmą także pielęgniarstwo i położnictwo, a potem fizjoterapię, medycynę laboratoryjną, farmację i ratownictwo medyczne.
– Powinniśmy całościowo patrzeć na kwestie kształcenia w zawodach medycznych – powiedział wiceminister Piotr Bromber. – Intencją wprowadzanych zmian jest upraktycznienie nauczania. Chcemy zmienić paradygmat z dostarczania wiedzy na dostarczanie wiedzy, kompetencji i umiejętności.
Na zakończenie konferencji dr hab. Agnieszki Zimmermann, prof. uczelni, prorektor ds. jakości kształcenia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego omówiła przygotowywane na zlecenie KRAUM rekomendacje w zakresie kształcenia na kierunkach medycznych.
– Te zalecenia stanowią wskazówki odpowiadające na pytanie dotyczące prowadzenia efektywnego kształcenie w zawodach medycznych w sposób nowoczesny i w pełni pokrywający potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Starają się wskazywać, jak przygotować przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu – zaznaczyła prorektor GUMed dr hab. Agnieszka Zimmermann, prof. uczelni, przewodnicząca zespołu ds. opracowania rekomendacji. – Absolwenci kierunków medycznych stają się przedstawicielami zawodów zaufania publicznego, co sprawia, że powinni charakteryzować się nie tylko odpowiednim poziomem przygotowania merytorycznego, ale także respektowaniem norm etycznych, empatią, zdolnością do zachowania w tajemnicy informacji o pacjencie i wysokim poziomem kultury osobistej.
Jak podkreśliła prof. Zimmermann, dla jak najlepszego przygotowania absolwentów kierunków medycznych do wykonywania zawodu, zapewnienia optymalnej, bezpiecznej opieki zdrowotnej oferowanej przez nich pacjentom i dla rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad w trzech obszarach:
- gwarantowania zdobywania właściwych kompetencji zawodowych,
- metodyki kształcenia,
- środowiska nauczania.
Szczególną uwagę Przewodnicząca zespołu ds. opracowania rekomendacji w kształceniu na kierunkach medycznych zwróciła na konieczność zapewnienia nabycia umiejętności i postaw społecznych niezbędnych do pracy w strukturach systemu ochrony zdrowia, dbałość o możliwość nabycia doświadczenia w pracy klinicznej już na etapie studiów, jak również wagę właściwej komunikacji z pacjentem i jego rodziną, a także z członkami interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego. Nowoczesna edukacja winna uwzględniać szerokie wykorzystanie angażujących metod i narzędzi kształcenia, a weryfikacja zdobytej wiedzy, umiejętności praktycznych i klinicznych oraz postaw powinna odbywać się z wykorzystaniem egzaminu OSCE.
– W obszarze środowiska nauczania należy uwzględnić kształcenie interprofesjonalne, którego celem jest przygotowanie do efektywnej, opartej na wzajemnym szacunku i zrozumieniu współpracy w zespole terapeutycznym, a także dbałość o rozwój badań w obszarze dydaktyki medycznej i upowszechnianie edukacji opartej na faktach tzw. evidence-based education – wyjaśniała prof. Zimmermann.
Rekomendacje przygotował zespół złożony z przedstawicieli 16 uczelni członkowskich KRAUM i CMKP.
Konferencję patronatem objęły: Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Polska Komisja Akredytacyjna oraz Marszałek Województwa Dolnośląskiego.
Fot. Tomasz Walów/UMW
