Rektorzy uczelni medycznych postulują do Ministra Zdrowia
Od 12 do 14 marca w Szczecinie obradowali rektorzy polskich uczelni medycznych. Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) w głównej mierze poświęcona była trzem zagadnieniom – rozwoju kierunku kosmetologii, dietetyki klinicznej oraz zmianom w procesie ewaluacji uczelni medycznych.
Spotkania rektorów zrzeszonych w KRAUM odbywają się cyklicznie w różnych miastach Polski. Tym razem gospodarzem konferencji był Szczecin i Pomorski Uniwersytet Medyczny. Dwudniowe obrady, w których gościnny udział wzięły Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna, oraz Podsekretarz Staniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Maria Mrówczyńska, dotyczyły wprowadzenia istotnych zmian w dalsze kształcenie specjalistów oraz właściwych rozwiązań dla ewaluacji uczelni medycznych. Rektorzy zrzeszeni w KRAUM zwrócili się ze swoimi spostrzeżeniami do Minister Zdrowia oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
KRAUM to 16 instytucji, która obejmuje zarówno Uniwersytety Medyczne jak i te jednostki uniwersyteckie, które obejmują jednostki nauczające w zakresie m.in. wydziału lekarskiego, wydziałów farmaceutycznych, wydziału lekarsko-dentystycznego, wydziału nauk o zdrowiu. Ideą formacji, która funkcjonuje od 2018 roku, jest stanie na straży zarówno standardów nauczania i wskazywania standardów w zakresie zawodów medycznych, o czym dyskutowaliśmy na dzisiejszych obradach. Jesteśmy na stanowisku, że uczelnie medyczne w swoim obszarze działalności poza dydaktyką i nauką mają jeszcze obszar kliniczny, a zatem z naszego punktu widzenia, jako organów założycielskich szpitale kliniczne, dobro pacjentów i ich bezpieczeństwo jest niezwykle istotne – mówi prof. dr hab.n.med. Wojciech Załuska, przewodniczący KRAUM.
Kosmetologia w rękach specjalistów
Kierunek „Kosmetologia” pojawił się w ofercie uczelni medycznych w odpowiedzi na dynamiczny rozwój tej branży oraz rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości usługi. Jego wprowadzenie miało na celu podniesienie poziomu kształcenia specjalistów i zapewnienie najwyższych standardów świadczenia usług kosmetologicznych. Kierunek ten cieszy się niesłabnącą popularnością i jest realizowany na wielu uczelniach medycznych w Polsce.
Kolejnym krokiem w jego rozwoju jest dalsza profesjonalizacja zarówno w zakresie standardów kształcenia, jak i usług świadczonych w ramach ochrony zdrowia.
Cieszymy się, że jesteśmy partnerem rozmów dla Ministerstw. Decyzje, które zapadają dzisiaj podczas KRAUM są niezwykle istotne i dają odpowiedni kierunek działaniom, które mają służyć ukształtowaniu standardów. Gorącym tematem poruszanym podczas dzisiejszych obrad była kosmetologia i dyskusja o tym, kto tak naprawdę może wykonywać zabiegi. Problem dotyczy wykonywania zabiegów, konkretnie zabiegów medycyny estetycznej. Przygotowaliśmy propozycje, gdzie część z tych procedur dedykowana jest lekarzom oraz lekarzom dentystom, przygotowane zostały we współpracy ze środowiskiem eksperckim i mają na celu jedno – bezpieczeństwo pacjentów. Chodzi tu m.in. o przypadki, gdzie do zabiegu używane są substancje, które są lekami, albo konieczne jest wypisanie recepty i to powinno być wykonane przez lekarzu lub osoby do tego uprawnione. Medycyna estetyczna staje się gałęzią przemysłową, koncertujemy się na tym, aby wszystkie zapisy regulowały ten rynek i nie było sytuacji, w których osoby, które wykonują pewne zabiegi nie ponosiły za nie konsekwencji. Stoimy na straży jakości, jakości nauczania oraz również jakości naszych uniwersyteckich szpitali klinicznych – wyjaśnia prof. dr hab.n.med Leszek Domański, wiceprzewodniczący KRAUM
Podczas Zjazdu KRAUM w Szczecinie przyjęto uchwałę określającą jednolite efekty uczenia się na kierunku kosmetologia (I i II stopnia) oraz katalog procedur medycznych zarezerwowanych wyłącznie dla lekarzy i lekarzy dentystów. Decyzja ta podyktowana jest troską o bezpieczeństwo pacjentów oraz podniesieniem jakości kształcenia.
Procedury medyczne zarezerwowane dla lekarzy
Zgodnie z ustaleniami KRAUM, do procedur, które powinny być wykonywane wyłącznie przez lekarzy lub lekarzy dentystów, należeć powinny:
- Zabiegi iniekcyjne – wolumetria, liftingowanie, modelowanie z użyciem kwasu hialuronowego o różnym stopniu usieciowania.
- Iniekcje śródskórne i podskórne z wykorzystaniem substancji bioaktywnych (m.in. kwasu polimlekowego, hydroksyapatytu wapnia, kaprolaktonu, aminokwasów, kolagenu, biostymulatorów, fibryny, hialuronidazy).
- Iniekcje z użyciem substancji zarejestrowanych jako produkty lecznicze, w tym glikokortykosteroidów, inhibitorów 5-alfa reduktazy, minoksydylu, toksyny botulinowej.
- Zabiegi z zastosowaniem autologicznego tłuszczu.
- Mezoterapia igłowa z zastosowaniem substancji leczniczych (inne metody mezoterapii igłowej dopuszczalne jedynie w określonych przypadkach, np. mikroigłowej, automatycznej z kontrolą głębokości, metodą Nappage w granicach naskórka).
- Zabiegi z zastosowaniem nici liftingujących i regenerujących.
- Zabiegi z użyciem osocza bogatopłytkowego.
- Zabiegi lipolizy iniekcyjnej.
- Zabiegi z wykorzystaniem urządzeń emitujących energię oddziałującą na skórę i jej przydatki, gdy stosowane są w celach leczniczych lub gdy producent zaleca, by użytkownikiem był lekarz.
- Zabiegi dermatochirurgiczne (elektrokoagulacja, technologie plazmatyczne, kriochirurgia, wycięcia chirurgiczne).
- Peelingi chemiczne głębokie.
- Dermabrazja mechaniczna poniżej granicy skórno-naskórkowej.
- Zabiegi z użyciem laserów ablacyjnych CO2.
- Zabiegi wykonywane przy użyciu sprzętu zarejestrowanego jako medyczny, przeznaczonego do stosowania przez lekarzy w celach leczniczych.
Dietetyka na najwyższym poziomie
Podczas Zjazdu KRAUM podjęto również kwestię dietetyki klinicznej. Dzień po oficjalnym otwarciu Ponadregionalnego Ośrodka Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego dla Dzieci w Szczecinie, rektorzy uczelni medycznych przeanalizowali standardy kształcenia w tym zawodzie.
Wczoraj uczestniczyliśmy w otwarciu Ponadregionalnego Ośrodka Żywienia Dojelitowego i Pozajelitowego dla Dzieci, który doskonale wpisuje się w tematy podnoszone podczas KRAUM dotyczące standardów dietetyki, tego jak ma wyglądać kształcenie w zawodzie dietetyka klinicznego, jak mają wyglądać standardy oraz ile czasu należy poświęcić na to, aby stać się wysoko wyspecjalizowanym dietetykiem. Efektem naszych rozmów są propozycje standardów, które przedstawiamy w Ministerstwie – dodaje prof. Leszek Domański.
Obserwacja obecnych trendów wskazuje na coraz większą liczbę samozwańczych ekspertów, którzy nie posiadają elementarnej wiedzy z zakresu dietetyki klinicznej. Dlatego konieczne jest wprowadzenie regulacji określających zasady wykonywania zawodu dietetyka oraz standardy kształcenia na tym kierunku.
KRAUM powołał komisję ds. kształcenia i regulacji zawodu dietetyka, która opracuje szczegółowe wytyczne, a efekty jej pracy zostaną przedłożone w Ministerstwie.
Ewaluacja uczelni medycznych
KRAUM postuluje o zmiany w systemie ewaluacji polskich uczelni medycznych. Zdaniem rektorów ocena działalności uczelni za lata 2022–2025 powinna być przeprowadzona według wcześniejszych zasad, które przewidywały odrębne kryteria dla instytutów badawczych i uczelni akademickich.
Obecny system oceny łączy w jednej kategorii instytucje o odmiennym modelu pracy, co – według KRAUM – prowadzi do zniekształcenia wyników. Dotyczy to zwłaszcza nauk medycznych, gdzie pracownicy uczelni łączą obowiązki naukowe, dydaktyczne oraz medyczne w placówkach ochrony zdrowia.
Nowe zasady ewaluacji
Obecnie jesteśmy w trakcie niezwykle ważnych wydarzeń, które dotyczą zarówno organizacji i rozwoju naszych jednostek w ramach Krajowego Planu Odbudowy bardzo uaktywniliśmy się również w kształcie nowej ewaluacji jednostek uniwersyteckich z akcentacją tego, aby nasze uczelnie były inaczej traktowane w stosunku do instytutów badawczych, z pełnym zrozumieniem głębokich zmian ewaluacji, która nie służy w tym kształcie, w którym obecnie działa. W tej materii jesteśmy w stałym kontakcie z Ministerstwem Zdrowia jak i Ministrem Nauk i Szkolnictwa Wyższego, którym chcemy
dzisiaj zaproponować nasz udział w zakresie grup eksperckich do zmiany oblicza polskiej ewaluacji – dodaje prof. Załuska.
KRAUM proponuje, aby w przyszłości (ewaluacja 2026–2029) wprowadzono nowe zasady oceniania działalności naukowej. Postuluje opracowanie odrębnych kryteriów dla poszczególnych dziedzin nauki, uwzględniając specyfikę badań w naukach medycznych i naukach o zdrowiu.
Dzięki takiemu rozwiązaniu ocena badań naukowych i dorobku jednostek akademickich będzie bardziej sprawiedliwa. Ostateczny kształt nowych zasad ewaluacji zostanie określony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
KRAUM – Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych
Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) to organ zrzeszający rektorów uczelni medycznych w Polsce. Celem KRAUM jest współpraca w zakresie kształcenia, nauki i organizacji systemu ochrony zdrowia, a także opiniowanie i inicjowanie zmian legislacyjnych dotyczących szkolnictwa wyższego oraz zawodów medycznych.
KRAUM aktywnie działa na rzecz podnoszenia jakości kształcenia medycznego, standaryzacji programów nauczania oraz wprowadzania rozwiązań zapewniających najwyższe standardy w ochronie zdrowia.
Konferencja „Ewaluacja, jakich potrzeba zmian? Wrocław 27.02.2025 r.
Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych postuluje zmiany w systemie oceny szkół wyższych – w trosce o jakość polskiej nauki
Obecny system ewaluacji uczelni medycznych wymaga korekty – to główny wniosek z debaty Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM), zorganizowanej przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu 27 lutego br. Rektorzy postulują m.in. odrębną ocenę instytutów badawczych oraz uczelni, a także zwiększenie liczby publikacji o najwyższej punktacji, które będzie można włączyć do oceny.
Stanowisko KRAUM zostanie przekazane ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego.
Ewaluacja to proces oceny działalności badawczej jednostek naukowych, który ma kluczowe znaczenie m.in. dla ich finansowania. Obecny system, wprowadzony w 2018 r., budzi kontrowersje w całym środowisku naukowym. Także ze strony obecnego kierownictwa Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego płyną zapowiedzi konieczności modyfikacji.
– Zabieramy głos jako uczelnie medyczne, bo mamy swoją specyfikę – mówi prof. Agnieszka Hałoń, prorektor ds. rozwoju kadry akademickiej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. – O naszej odrębności stanowi fakt, że jesteśmy jednostkami badawczo-dydaktycznymi, których pracownicy jednocześnie pracują w sferze klinicznej, świadcząc usługi lecznicze w ramach uniwersyteckich szpitali klinicznych. Uwzględniając wszelkie różnice, generalnie nasza ocena ewaluacji dotyczy wielu niekorzystnych praktyk, jakie zaistniały w obowiązującym systemie. Opiera się on na algorytmie, który w naszej ocenie w kilku punktach wymaga korekty.
W czołówce długiej listy zastrzeżeń znajduje się problem tzw. slotów, czyli sposobu punktowania dorobku naukowego.
– W tym systemie bardziej opłaca się publikować dużo, ponieważ liczy się ilość, a nie jakość – wyjaśnia prorektor ds. nauki UMW prof. Piotr Dzięgiel. – W sposób oczywisty konsekwencją musi być obniżenie jakości zarówno publikacji, jak i samych badań naukowych. W skali kraju dochodzi do takich nieprawidłowości, jak np. korzystanie z usług tzw. „fabryk” publikacji, gdzie kupuje się prace bez prowadzenia działalności naukowej. Dlatego postulujemy taki sposób oceny, w którym promowane będą publikacje najwyższej jakości.
Zastrzeżenia, środowiska medycznych szkół wyższych budzi także taka konstrukcja systemu, na której tracą uczelnie, których pracownicy obok nauki realizują także działania dydaktyczne i kliniczne. Oceniani są jednak wyłącznie w jednym z tych obszarów. Prowadzi to do nieuzasadnionych ruchów kadrowych w niektórych jednostkach, czyli przesuwania pracowników z etatów badawczo-dydaktycznych na dydaktyczne tylko na potrzeby ewaluacji.
Obecny etap ewaluacji znajduje się na ostatniej prostej – obejmuje bowiem lata 2022-2025.
– Jako realiści proponujemy zmiany możliwe do wprowadzenia na etapie, na którym się znajdujemy. Nie znowelizujemy ustawy, ale na poziomie rozporządzenia istnieje możliwość wdrożenia uzgodnionych zapisów, które nie zakłócą całego procesu – dodaje prof. Piotr Dzięgiel. – Z tego powodu np. rekomendujemy pozostawienie bez zmian aktualnej listy czasopism. Budzi ona wiele wątpliwości, ale zmiana reguł gry w trakcie jej trwania będzie jeszcze gorsza. Nasze środowisko ma jednak pomysły, jak zmodyfikować kolejną ewaluację, po to by przyczyniła się do rzeczywistego rozwoju polskiej nauki i wzmocnienia jej pozycji w świecie.
– Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu po raz kolejny był miejscem strategicznej dla naszego środowiska dyskusji. KRAUM właśnie we Wrocławiu rozpoczął debatę o jakości kształcenia w zawodach medycznych – podkreśla rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu prof. Piotr Ponikowski. – To spotkanie zaowocowało konkretnymi rekomendacjami i zmianą standardów. Cieszę się, że także we Wrocławiu odbyła się debata na temat. Nie wykluczam, że w przyszłości będzie to cykliczna dyskusja o pozycji polskiej nauki i jej kształcie. Nasze środowisko jej potrzebuje. Siła tego spotkania polega właśnie na sile środowiska. Wypracowujemy wspólne stanowisko. I jako środowisko jednym, mocnym i projakościowym głosem będziemy mówić – dodaje rektor Ponikowski.
Konferencja KRAUM „Ewaluacja: jakich potrzeba zmian”
Przewodniczący KRAUM prof. Wojciech Załuska serdecznie zaprasza wszystkich zainteresowanych tematem ewaluacji jednostek naukowych do udziału w Konferencji KRAUM „Ewaluacja: jakich potrzeba zmian”, która odbędzie się w dniu 27 lutego br. we Wrocławiu.
Szczegóły i rejestracja znajdują się pod linkiem https://konferencje.umw.edu.pl/ewaluacja/
Organizatorem konferencji jest Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
Kształcenie kadr medycznych – zderzenie perspektyw i oczekiwań
Ponad 5 tysięcy uczestników wzięło udział w XXXII Forum Ekonomicznym odbywającym się w dniach 5-7 września br. w Karpaczu pod hasłem Nowe wartości Starego Kontynentu – Europa u progu zmian. Rozmowom dotyczącym bezpieczeństwa, perspektyw rozwoju gospodarczego i przezwyciężania kryzysów towarzyszyła dyskusja dotycząca kształcenia na kierunkach medycznych i przygotowania przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu.
Pierwszego dnia obrad prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) wziął udział w debacie organizowanej przez redakcję TVN24 BIS. Rozmowa dotyczyła m.in. problemów z jakimi obecnie mierzą się uczelnie wyższe i wyzwań czekających je u progu nowego roku akademickiego, a także miejsca polskiej nauki na świecie. Podkreślono wpływ niżu demograficznego, inflacji i niewystarczającego finansowania, pozwalającego na efektywne i nowoczesne kształcenie, jak również potrzebę budowania dialogu międzypokoleniowego, który zdaniem ekspertów jest jedną z fundamentalnych potrzeb młodych ludzi. Zapis rozmowy dostępny jest na kanale TVN24.
O komunikacji medycznej w teorii i praktyce
Z myślą o studentach kierunków medycznych 6 września zorganizowano warsztat pt. Komunikacja medyczna. Między teorią i praktyką. Spotkanie poprowadziła Małgorzata Zadorożna, dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych w Ministerstwie Zdrowia. Istotny był także udział studentów GUMed – Julii Lenkiewicz i Marcina Trzcińskiego, członków Studenckiego Koła Naukowego Komunikacji Medycznej, którzy szerokiemu gronu przybliżyli wyniki badania dotyczącego samooceny i potrzeb edukacyjnych w zakresie przekazywania niekorzystnych wiadomości. Objęto nim 321 studentek i studentów z 14 uczelni medycznych, którzy odpowiedzieli m.in. na pytania dotyczące poziomu przygotowania do niekorzystnej diagnozy i towarzyszącym im emocjom, wśród których dominowały strach, smutek i stres (odpowiednio 66%, 36% i 36%). Ponadto omówili realizowany w macierzystej Uczelni projekt rozwoju kompetencji komunikacyjnych, skierowany do studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego zatytułowany Med-Kom – “Komunikacja w medycynie”.
– Celem inicjatywy jest podniesienie kompetencji komunikacyjnych, rozwijanie inteligencji emocjonalnej oraz odporności na stres poprzez zajęcia praktyczne prowadzone są przez doświadczonych trenerów. Część warsztatów prowadzona jest z udziałem wykwalifikowanych aktorów, którzy wcielają się w role pacjentów, co pozwoliło nam lepiej zrozumieć perspektywę chorego i jego rodziny – wyjaśnił Marcin Trzciński z SKN Komunikacji Medycznej GUMed.
Koło Naukowe działa przy Pracowni Komunikacji Medycznej, a jego opiekunem jest dr Krzysztof Sobczak, adiunkt w Zakładzie Socjologii Medycyny i Patologii Społecznej GUMed. Więcej informacji na temat ich aktywności można znaleźć na stronie jednostki i facebookowym profilu.
Ilość a jakość. Panel KRAUM
Ostatni dzień obrad dotyczył obszarów szczególnie dla nas istotnych – kształcenia przed- i podyplomowego. O wyzwaniach w edukacji medycznej rozmawialiśmy wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia podczas panelu KRAUM, w którym udział wzięła liczna reprezentacja studentów GUMed. Pierwszy z nich zatytułowany był Kształcenie w zawodach medycznych – perspektywa i wyzwania. Rekomendacje KRAUM. W rozmowie moderowanej przez Krzysztofa Jakubiaka, redaktora naczelnego mZdrowie.pl uczestniczyli: wiceminister zdrowia Piotr Bromber, rektor GUMed prof. Marcin Gruchała, przewodniczący KRAUM, prof. Agnieszka Zimmermann, prorektor ds. jakości kształcenia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. Agnieszka Piwowar, prorektor ds. studentów i dydaktyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Katarzyna Siekaniec, prezydent wrocławskiego oddziału Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA-Poland.
Punktem wyjścia do rozmowy o budowaniu przyszłych kadr dla systemu opieki zdrowotnej, były ogłoszone w czerwcu rekomendacje KRAUM. Zdaniem ich autorów zalecenia zmieniają punkt ciężkości z tradycyjnej nauki pamięciowej na metody angażujące, wykorzystujące narzędzia ułatwiające zdobycie umiejętności kreatywnego rozwiązywania problemów oraz uwzględniające wagę właściwej komunikacji z pacjentem i jego rodziną, a także z członkami zespołu terapeutycznego.
– Znajdujemy się w czasie, w którym pojawiają się nowe wyzwania. Z jednej strony pilnie potrzebujemy nowych kadr medycznych i tego nikt z nas nie neguje, z drugiej zaś dynamicznie rozwija się świat, a wraz z nim medycyna, pojawiają się nowe narzędzia informatyczne, wkracza sztuczna inteligencja. Następuje zalew informacji, w którym my i nasi studenci musimy się odnaleźć – podkreślił rektor GUMed prof. Marcin Gruchała. – Kształcenie medyczne było przez wiele lat bardzo konserwatywne, oparte o niemal XIX-wieczny kanon: zapamiętać, odtworzyć na egzaminie i wszystko mieć w głowie, bo w nocy obudzony do pacjenta, musisz wiedzieć, co robić. Dzisiaj nie jest możliwe pchanie do głowy całej wiedzy medycznej. Stąd próba stworzenia rekomendacji uwzględniających to, co jest najważniejsze w kształceniu kadry medycznej, kto to powinien robić, w jaki sposób i w jakim środowisku powinniśmy uczyć.
Przewodniczący KRAUM dodał, że jednym z największych wyzwań, z którymi obecnie mierzą się uczelnie, jest niski poziom wynagrodzeń nauczycieli akademickich, co stwarza realne zagrożenie dla zapewnienia kadry dydaktycznej.
Jak wyjaśniła prof. Zimmermann, kierująca zespołem opracowującym rekomendacje, w dokumencie wskazano trzy obszary kluczowe dla jak najlepszego przygotowania absolwentów, zapewnie¬nia optymalnej, bezpiecznej opieki zdrowotnej oferowanej przez nich pacjentom i dla rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce.
– Przede wszystkim jest to obszar kompetencji, które zdobywają studenci, następnie część dotycząca metodyki, bardziej zwrócona w stronę kadry dydaktycznej. Trzecia część dotyczy środowiska kształcenia, i to zarówno z punktu widzenia studentów, ich potrzeb, jak i kadry – wyliczyła prof. Agnieszka Zimmermann, prorektor ds. jakości kształcenia GUMed. – W obszarze kompetencji wszyscy dostrzegamy bardzo dużą potrzebę przełożenia nacisku z wiedzy w stronę upraktycznienia studiów. Tak samo ważne są zajęcia w centrach symulacji, które przygotowują do pracy klinicznej, jak sama praca z pacjentem.
Jak dodała Prorektor GUMed, kontrowersje budzi zapis głoszący, że zajęcia praktyczne powinny odbywać się w szpitalach klinicznych, czyli w środowisku, w którym kadra akademicka prowadzi badania i jednocześnie leczy pacjentów, a uczelnie mają pełny nadzór nad jakością prowadzonego kształcenia.
– W rekomendacjach wskazujemy potrzebę włączania studentów w pracę na oddziałach szpitalnych już na etapie studiów, np. w charakterze asystenta lekarza, jak to odbywa się w UCK w Gdańsku – dodała prof. Zimmermann. – Ważne jest, byśmy przeszli od dydaktyki przyzwyczajeń i przenieśli się do świata dydaktyki opartej na dowodach.
Reprezentujący resort zdrowia wiceminister Piotr Bromber odniósł się do kwestii powszechnego otwierania kierunków lekarskich przez uczelnie niemedyczne.
– Gdybym miał mówić o dynamice akcesu nowych uczelni, wydaje mi się, że mamy za sobą szczyt tego procesu – stwierdził wiceminister Piotr Bromber. – Nadrzędne jest zwiększenie liczby osób wykonujących zawody medyczne, liczba uczelni jest tu następstwem celu. A cel to łatwy dostęp pacjenta do lekarza, zależny od liczby personelu medycznego.
Jako przykład rozwiązania pozwalającego na zwiększanie liczby przyjmowanych studentów przy zachowaniu wysokiej jakości kształcenia zaproponowano otwieranie filii przez uczelnie medyczne. O doświadczeniu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu opowiedziała prorektor uczelni prof. Agnieszka Piwowar.
– Uniwersytety medyczne z dużym doświadczeniem mają największą legitymację do rozwijania kształcenia w odpowiedzialnych zawodach medycznych. Decyzja o utworzeniu filii to nie był pomysł chwili. Poprzedziły ją szczegółowe badania, konsultacje i analizy otoczenia społeczno-ekonomicznego – podkreśliła prorektor prof. Agnieszka Piwowar. – Z rejonu Wałbrzycha mamy bardzo wielu kandydatów, była to więc odpowiedź na potrzeby młodych ludzi. Wyjście do mniejszych miejscowości, gdzie również są znakomici nauczyciele i szpitale, w których pracują nasi dydaktycy, to dla studentów szansa na podjęcie nauki w najbliższym otoczeniu.
O wykorzystaniu symulatorów i chirurgii robotowej w ustawicznym kształceniu medyków, komplementarności zawodów medycznych w udzielaniu świadczeń zdrowotnych i rola liderów w kształtowaniu współczesnych kadr medycznych dyskutowano podczas panelu Nowoczesne kształcenie podyplomowe medyków szansą rozwoju technologii medycznych. W rozmowach udział wzięli: wiceminister zdrowia Piotr Bromber, prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed, przewodniczący KRAUM oraz reprezentujący Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego prof. Piotr Kryst, prof. Jarosław Pinkas i moderujący spotkanie prof. Ryszard Gellert, dyrektor CMKP.
W sesji zatytułowanej Jakość w ochronie zdrowia – nowa perspektywa wiceminister zdrowia Piotr Bromber, prof. Marcin Gruchała, Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku Jakub Kraszewski i prezes zarządu Fundacji MY PACJENCI Magdalena Kołodziej dyskutowali o tym, jak zbudować skuteczny system monitorowania jakości w ochronie zdrowia, kto powinien oceniać jakość w ochronie zdrowia oraz jak nagradzać podmioty o najwyższych standardach jakości. Moderatorką spotkania była Katarzyna Pinkosz z redakcji Wprost.
Więcej informacji na temat Forum Ekonomicznego i towarzyszących mu wydarzeń można znaleźć na stronie organizatora.
Fot. Joanna Śliwińska/GUMed, MZ
O wyzwaniach w edukacji medycznej na Forum Ochrony Zdrowia
Pod hasłem Jakość, dostępność, etyka – Europejski wymiar zdrowia odbyło się w dniach 19-20 czerwca 2023 r. w Wąsowie Forum Ochrony Zdrowia. Tematami przewodnimi konferencji było wsparcie w odbudowie systemu ochrony zdrowia Ukrainy oraz kształtowanie wspólnej polityki zakupowej w Europie. Dodatkowo poruszone zostały zagadnienia związane z zarządzaniem i finansowaniem ochrony zdrowia, innowacyjnością leczenia oraz digitalizacją sektora. Dyskusje ekspertów koncentrowały się także wokół kwestii jakości kształcenia na kierunkach medycznych i przygotowania przyszłych pracowników ochrony zdrowia do pracy w nieprzewidywalnym i nieustannie zmieniającym się otoczeniu.
Podczas pierwszego Forum Ochrony Zdrowia dużo miejsca poświęcono zagadnieniom dotyczącym edukacji. Tematyka kształcenia kadr medycznych jest kluczowa. Uczestnicy panelu dyskusyjnego Edukacja medyczna – wyzwania zwrócili uwagę na konieczność otwarcia się na rozmowy ze studentami i wsłuchiwania się w ich potrzeby oraz podjęcia działań skłaniających ich do pozostania w kraju. Jak zauważono, wysokość wynagrodzenia nie jest już podstawowym czynnikiem decydującym o chęci migracji.
O wyzwaniach w edukacji medycznej rozmawialiśmy wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia podczas panelu KRAUM i Forum Młodych, w którym udział wzięła reprezentacja studentów GUMed. Pierwszy z nich zatytułowany Kształcenie w zawodach medycznych – dokąd zmierzamy? poświęcony został budowaniu przyszłych kadr dla systemu opieki zdrowotnej, w szczególności ogłoszonym przed tygodniem rekomendacjom Konferencji Rektorów Akademickich Uniwersytetów Medycznych. W dyskusji udział wzięli: prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący KRAUM, prof. Agnieszka Piwowar – prorektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prof. Małgorzata Kotwicka – prorektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, wiceminister zdrowia Piotr Bromber oraz Agata Andrzejczyk – przewodnicząca Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego Parlamentu Studentów i Paweł Czudaj – przewodniczący Rady Uczelnianej Samorządu Studenckiego UMP.
Jak przekonywał prof. Marcin Gruchała, konieczne staje się efektywniejsze kształcenie i nieustanne podnoszenie poziomu edukacji.
– Nasz system kształcenia musi nadążać za rozwojem badań i nowymi rozwiązaniami technologicznymi. Do zmieniającej się rzeczywistości muszą dostosować się również nauczyciele akademiccy – powiedział prof. Gruchała, przewodniczący KRAUM. – Medycyna i nauki medyczne rozwijają się niezwykle dynamicznie. Wiedza bardzo szybko się zmienia: prawie codziennie są publikowane nowe wyniki badań i system kształcenia też musi za tym nadążać. Zmieniają się rekomendacje towarzystw naukowych, zmienia się otoczenie epidemiologiczne, społeczeństwo, struktura wiekowa społeczeństwa, potrzeby zdrowotne, możliwości systemu ochrony zdrowia. Pojawiają się nowe potrzeby, w tym komunikacja między różnymi pokoleniami: młode pokolenie wchodzi do zawodów medycznych, a tak naprawdę klientami systemu ochrony zdrowia są przede wszystkim starsze osoby. Trzeba zaadresować gdzieś tę potrzebę i wyjść jej naprzeciw.
Prof. Agnieszka Piwowar dodała, że celem uczelni medycznych jest wykształcenie nie tylko wysokiej klasy specjalistów, ale także przyszłe pokolenia dydaktyków, którzy swoją wiedzę, potencjał i umiejętności chcieliby przekazywać kolejnym pokoleniom.
– W młodych jest potencjał. W naszej współpracy, którą cały czas utrzymujemy między uczelniami. Myślę, że musimy ją pogłębiać i rozwijać przy pomocy ministerstwa, bo bez tego wspólne dzieło kształcenia kadr medycznych się nie uda – podsumowała prorektor Piwowar.
Rekomendacje obejmują trzy obszary, m.in. metodykę kształcenia. Jak zauważyła prof. Małgorzata Kotwicka wpływa ona bezpośrednio na jakość. Metody kształcenia muszą być przemyślane, wtedy, gdy uruchamiamy kierunek. To także kadra, która przekazuje wiedzę.
– Rozpoczynając od osób, które wkraczają na ścieżkę kariery akademickiej po zasłużonych profesorów, wszyscy nasi dydaktycy powinni wiedzieć, że od ich przekazywania wiedzy zależy część sukcesu edukacyjnego. My pomagamy w przygotowaniu i edukacji w nowoczesnych systemach kształcenia – dodała prof. Kotwicka, prorektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Piotr Bromber po raz kolejny podkreślił, że w jego opinii rekomendacje KRAUM są tożsame z postulatami resortu.
– Nasze cele są zbieżne. Wszyscy chcemy podążać w kierunku profesjonalizacji i poprawy standardów studiów. Budujemy nowe standardy dla pielęgniarstwa, ratownictwa medycznego, farmacji i wielu innych kierunków. Jesteśmy otwarci na dyskusję, potrzebujemy Waszej wiedzy – Was studentów i Was Rektorów – powiedział minister Bromber.
Podczas obrad szczególnie mocno wybrzmiał glos młodego pokolenia, studentek i studentów obecnie kształcących się na kierunkach medycznych, którzy otwarcie prezentowali swoje potrzeby, oczekiwania, jak również dzielili się dobrymi praktykami stosowanymi w uczelniach macierzystych. Wskazywali m.in. na konieczność korzystania z wzorców.
– Chcemy się uczyć i mieć dostęp do pacjentów – podkreśliła Agata Andrzejczyk, przewodnicząca Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego Parlamentu Studentów. – Zależy nam na wprowadzeniu stanowiska asystenta lekarza, dzięki czemu bylibyśmy w stanie nabierać kompetencji już podczas studiów. Chcemy nauczyć się jakości i szerzyć jakość.
I Forum Ochrony Zdrowia zostało zorganizowane pod patronatem ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, natomiast Radzie naukowej przewodniczył prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych.
Fot. Joanna Śliwińska/GUMed, archiwum organizatora
Widzieć człowieka – Kongres Humanizacja Medycyny
Pandemia COVID-19 uwypukliła potrzebę poczucia współodpowiedzialności za pacjenta w procesie leczenia, a tym samym postawiła przed środowiskiem medycznym oraz pacjentami całkiem nowe wyzwania. Izolacja, brak możliwości odwiedzania chorych przez rodzinę, a także stres personelu medycznego niewątpliwie pokazały konieczność prowadzenia efektywnej komunikacji z pacjentami.
Mając na uwadze potrzebę poprawy komunikacji z pacjentem i przeciwdziałanie szeroko pojętej dehumanizacji, Uniwersytet Warszawski, na zlecenie Ministra Zdrowia, przeprowadził badanie, mające na celu dokonanie oceny stopnia humanizacji medycyny w zakresie wykonywanych zawodów medycznych, zespołów terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji pacjent-lekarz. Ponadto, w ramach projektu dokonano oceny wpływu stanu zagrożenia epidemicznego i związanego z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 na te relacje.
Projekt swoim zakresem objął 100 instytucji ochrony zdrowia. Badanie zostało przeprowadzone w pięciu grupach zawodów medycznych: lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych oraz pozostałego personelu medycznego i niemedycznego, jak również w dwóch grupach pacjentów. W ramach analiz przeprowadzanych w powyższych grupach, w badaniu uwzględniono także kontekst rodzinny oraz inne cechy osobowe badanych, silnie akcentując kontekst skutków pandemii. Wyniki przeprowadzonego badania zostaną zaprezentowane podczas Kongresu Humanizacji Medycyny, poświęconemu upowszechnianiem idei humanizmu, który odbędzie się w dniach 9-10 czerwca br. na Uniwersytecie Warszawskim. Partnerem wydarzenia jest Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych,natomiast przewodniczący KRAUM prof. dr hab. n. med. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego jest zastępcą przewodniczącego Prezydium Komitetu Naukowego Kongresu.
– Skuteczność procesu leczenia zależy przede wszystkim od wdrożonej terapii, ale nie możemy tu zapominać o relacji między lekarzem a pacjentem. W centrum uwagi powinien być postawiony chory i jego bliscy. Kluczowa przy tym jest odpowiednia komunikacja i wzajemny szacunek. Wyeliminowanie dolegliwości fizycznych to jedno, dbałość o sferę psychiczną poprzez właściwy kontakt to drugi aspekt. Poczucie pacjenta, że lekarz czuje się za niego odpowiedzialny i faktycznie chce mu pomóc, ma istotne znaczenie w dochodzeniu do zdrowia – mówi minister zdrowia Adam Niedzielski.
W tym trudnym okresie, związanym zarówno z pandemią, jak i trwającą w Ukrainie wojną, personel medyczny przekonał się o znaczeniu prawidłowych relacji między zespołami medycznymi a pacjentami. Czas ten dodatkowo uwypuklił fundamentalną rolę komunikacji pomiędzy pacjentami a środowiskiem medycznym, pokazując istotną rolę idei humanizacji medycyny, uznającej zawsze dobro człowieka, jego godność, prawa i autonomię za najwyższą wartość.
– W dobie dynamicznego rozwoju innowacyjnych terapii zaburzona zostaje relacja między pacjentem a lekarzem. Wprowadzanie do nauk medycznych humanizacji medycyny jest jednym z najbardziej istotnych aspektów pozamedycznych podnoszenia jakości i wydłużania życia pacjentów. Szczególnie teraz, gdy obserwujemy rozwój sztucznej inteligencji czy telemedycyny, musimy dołożyć wszelkich starań, by dobro pacjenta stanowiło nadrzędną wartość, a pacjent był zawsze w centrum wszystkich podejmowanych działań – podkreśla prezes Agencji Badań Medycznych dr hab. n. med. Radosław Sierpiński.
Jednym z celów Kongresu jest podjęcie tematyki dotyczącej potrzeby komunikowania się w ochronie zdrowia. Temat ten jest szczególnie ważny w obecnej sytuacji, w której te relacje mogą być jeszcze bardziej utrudnione. Kongres Humanizacji Medycyny będzie podejmował nie tylko kwestie związane z komunikacją, ale także szerszy aspekt relacji międzyludzkich oraz roli specjalistów i organizacji pacjenckich w podnoszeniu jakości usług zdrowotnych oraz bezpieczeństwo pacjenta. Zagadnienie to będzie prezentowane interdyscyplinarnie odnosząc się do kwestii organizacyjnych, etycznych i psychospołecznych.
– W polskich warunkach mówienie o kwestiach relacji lekarz-pacjent nie jest nową inicjatywą. Humanizacja medycyny traktowana jest jako coś więcej niż komunikacja kliniczna, a ideą tę propagował wielki orędownik humanizacji medycyny i filozofii pokoju prof. Kazimierz Imieliński poprzez utworzenie i działalność Polskiej Akademii Medycyny i Światowej Akademii Medycyny im. Alberta Schweitzera – podkreśla prof. Zbigniew Izdebski z Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Komitetu Naukowego Kongresu Humanizacji Medycyny.
Kongres związany będzie z upowszechnianiem idei humanizmu. Podjęta zostanie próba zidentyfikowania słabych i silnych stron wdrażania idei humanizacji z perspektywy pracowników jednostek ochrony zdrowia i pacjentów uwzględniając w to również role kształcenia studentów i kształcenia podyplomowego. Kongres jest zaadresowany do pracowników jednostek ochrony zdrowia, nauczycieli akademickich, etyków, studentów kierunków medycznych, nauk o zdrowiu, nauk humanistycznych i społecznych, organizacji pozarządowych reprezentujących pacjentów, dziennikarzy zajmujących się tematyką zdrowia oraz dyrektorów i menadżerów szpitali. W Kongresie uczestniczyć będą także rektorzy i dziekani wydziałów kształcących studentów na kierunkach medycznych. Udział w Kongresie jest bezpłatny i wymaga wcześniejszej rejestracji. Więcej informacji o wydarzeniu wraz z formularzem rejestracyjnym znajduje się na stronie https://www.kongreshumanizacjamedycyny.pl/
Wokół kształcenia medyków. Rektorzy obradowali w Kielcach
Pierwsze w bieżącym roku kalendarzowym obrady KRAUM odbyły się w Kielcach. Gospodarzem obrad, które odbyły się w dniach 9-11 marca br. Uniwersytet Jana Kochanowskiego na czele z rektorem prof. Stanisławem Głuszkiem. W rozmowach udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki – wiceminister Piotr Bromber, dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych Małgorzata Zadorożna oraz dyrektor Departamentu Szkolnictwa Wyższego Marcin Czaja. Obecni byli także Filip Nowak – prezes Narodowego Funduszu Zdrowia oraz reprezentujący Agencję Badań Medycznych – prezes dr hab. Radosław Sierpiński wraz z zastępcą prezesa ds. finansowania badań Sławomirem Gadomskim.
Rozmowy dotyczyły prac nad zmianami w standardach kształcenia na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym, w które zaangażowani byli profesorowie: Leszek Domański, Tomasz Konopka oraz Kamil Torres. Główne zmiany mają dotyczyć, m.in.: zwiększenia liczby godzin zajęć przedklinicznych i klinicznych, a także zwiększenie kompetencji miękkich przyszłych lekarzy z zakresu komunikacji. Prof. Barbara Zegarska przybliżyła członkom KRAUM zakres prac nad opracowaniem standardu kształcenia na kierunku kosmetologia. Dyskusja z udziałem przedstawicieli MZ i MEiN skoncentrowała się wokół możliwości kontynuowania kształcenia w Polsce przez studentów uczących się dotychczas w Ukrainie. Ponadto prezes NFZ Filip Nowak przedstawił założenia zabezpieczenia sytuacji leczenia pacjentów z Ukrainy oraz próby odciążenia szpitali klinicznych w tym zakresie. Konieczność rozpoczęcia kształcenia specjalistów w zakresie badań klinicznych, w tym utworzenia studiów podyplomowe, stanowiły istotą część rozmów z przedstawicielami ABM. Ponadto wiceprezes Sławomir Gadomski przedstawił realizowaną strategię wsparcia sektora akademickiego w aspekcie badań i rozwoju, ilości konkursów, projektów komercyjnych czy budowania sieci powiązań z małymi ośrodkami. Według statystyki największymi beneficjentami ABM są: Warszawski Uniwersytet Medyczny, Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu oraz Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie.
Na zakończenie Konferencji uczestnicy odwiedzili Klasztor Misjonarzy Oblatów na Świętym Krzyżu.
Kolejne obrady odbędą się w Gdańsku w dniach 18-20 maja br. Ich organizatorem będzie Gdański Uniwersytet Medyczny, którego rektor – prof. dr hab. Marcin Gruchała jest przewodniczącym KRAUM w obecnej kadencji.
KRAUM obradował w Warszawie
Warszawski Uniwersytet Medyczny wspólnie z Agencją Badań Medycznych byli gospodarzami listopadowych obrad Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych. Spotkanie zorganizowano w dniach 25-26 listopada 2021 r. w Warszawie. W rozmowach aktywny udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki, na czele z ministrem zdrowia Adamem Niedzielskim i wiceministrem Piotrem Bromberem. Obecna była również Małgorzata Zadorożna, dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych MZ wraz ze swoim zastępcą – Magdaleną Przydatek. Za pośrednictwem środków komunikacji w obradach uczestniczył Wojciech Murdzek, Pełnomocnik Rządu do spraw reformy funkcjonowania instytutów badawczych.
W czasie dwudniowych obrad dyskutowano m.in. na temat konieczności zmian w systemie kształcenia i finansowania w związku z proponowanym zniesieniem stażu podyplomowego, jak również podsumowano wyniki tegorocznych rekrutacji na uczelniach medycznych. Ponadto pozytywnie przyjęto uchwały w sprawie nadania statusu członka
zwyczajnego KRAUM Uniwersytetowi Rzeszowskiemu z działającym w jego ramach Kolegium Nauk Medycznych oraz Uniwersytetowi Zielonogórskiemu z działającym w jego ramach Collegium Medicum. Omówiono także kwestie związane z koniecznością uzyskania akredytacji World Federation for Medical Education (WFME). Prezes Agencji Badań Medycznych Radosław Sierpiński przybliżył Rektorom Plan Rozwoju Biomedycyny, jak również nakreśli kierunek działań ABM w roku 2022. Zgromadzeni z entuzjazmem przyjęli inicjatywę zaplanowanego na przyszły rok Kongresu Humanizacji Medycyny, którego założenia omówił prof. Zbigniew Izdebski.
Podjęte w toku posiedzenia Uchwały dostępne są na stronie KRAUM w zakładce Dokumenty.
Porozumienie w sprawie programu MOSTUM
Rektorzy uczelni zrzeszonych w KRAUM podpisali porozumienie dotyczące realizacji Programu Mobilności Studentów Uczelni Medycznych – MOSTUM. Jego celem jest realizacja systemu kształcenia studentów nawiązującego do międzynarodowego programu Erasmus+, umożliwiającego wymianę studentów pomiędzy uczelniami medycznymi oraz uczelniami prowadzącymi kształcenie na kierunkach medycznych w Polsce, będącymi członkami Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, w ramach jednolitych i dwustopniowych studiów magisterskich.
Do udziału w Programie MOSTUM może aplikować każdy student, który jest studentem co najmniej II roku studiów I stopnia, jednolitych magisterskich lub II semestru studiów II stopnia i nie przebywa na urlopie wynikającym z Regulaminu Studiów.
Warunkiem koniecznym przyjęcia studenta do innej uczelni niż uczelnia macierzysta jest zaliczenie przez niego roku lub semestru poprzedzającego okres studiów w uczelni macierzystej. Przyjęcie studenta w ramach programu odbywa się w ramach tego samego kierunku studiów i formy kształcenia.
Szczegółowe założenia Programu i zasady wymiany dostępne są w poniższym Regulaminie.